Flama formasyonu, para piyasalarında görünen ve teknik analistler tarafından yaklaşan piyasa hareketlerini tahmin etmek için kullanılan devam kalıplarıdır. Görünüş olarak Üçgen formasyonuna benzer olsa da, flama formasyonu, yatırımcıların bilmesi gereken bazı önemli farklılıklara sahiptir.
Bu makalede, flama grafik modellerini nasıl tanıyacağınızı, ne anlama geldiklerini, bunlara neyin sebep olduğunu ve en önemlisi bunları daha etkili işlemler yapmak için nasıl kullanacağınızı öğreneceksiniz.
Flamanın Formasyonunun Oluşmasının Arkasında Yatan Nedenler
Ayı flama ve boğa flama oluşumlarının arkasında yatan nedenler de aynı olduğundan dolayı düşen bir flama formasyonu üzerinden örneklendirme yapacak olursak;
Bir menkul varlık birimi (hisse senedi, emtia, döviz, vs.) önemli ölçüde düştüğünde bir ayı flaması oluşur, ancak alıcılar henüz yeterince ucuz olmadığına inanırlar. Alıcılar bekler ve satın almazlar. Kısa pozisyonda olan tüccarlar gerginleşir ve pozisyonu geri alarak çıkış yapar. Sonuç olarak, menkul varlığın fiyatı biraz artar, ancak hacim zayıftır.
Zamanla, bu konsolidasyon döneminde hacim zayıf olma eğilimindedir. Menkul varlık, bir aralık içerisinde amaçsızca bir yukarı bir aşağı sıçrıyor gibi görünüyor ve ilerleme kaydetmiyor. Kısa bir süre sonra, geri alımlar durur ve işlem hacmi düşme potasına girer. Hacim azaldığında, satıcılar tekrar ortaya çıkıyor ve düşüş trendini sürdürerek piyasayı aşağı itmeye devam ediyor. İşte flama formasyonunun oluşmasının arkasında yatan psikolojik nedenler bunlardır.
Flama Formasyonu Nedir ?
Bir flama formasyonu, bir menkul kıymetin aynı yönde hareket etmeye devam etmeden önce kısa bir konsolidasyonun ardından büyük bir yukarı veya aşağı hareket yaşadığında görülen bir devam grafiği modelidir. Desen, çok sayıda mum çubuğundan oluşan Flama adı verilen küçük simetrik bir üçgene benzemektedir. Hareketin yönüne bağlı olarak, Flama desenleri genellikle düşen flama(ayı) veya yükselen flama(boğa) olarak tanımlanır.
Yükselen Flama Formasyonu – Boğa Flama
Boğa Flamaları, güçlü yükseliş trendlerinde meydana gelen devam mum formasyonlarıdır. Formasyon Flama, yukarı yönlü bir bayrak direği, bir konsolidasyon dönemi ve ardından bir kopuştan sonra yükseliş trendinin devam etmesinden oluşur. Teknik analistler, yenilenen yükseliş momentumundan yararlanmak için Flama üzerinde bir kırılma ararlar.
Yükselen flama formasyonu ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Düşen Flama Formasyonu – Ayı Flama
Ayı Flamaları, Boğa Flamalarının tam tersidir. Ayı Flamaları, güçlü düşüş trendlerinde meydana gelen devam kalıplarıdır. Her zaman bir bayrak direği ile başlarlar – fiyatta keskin bir düşüş, ardından aşağı harekette bir duraklama. Bu duraklama, Flama olarak bilinen üçgen bir şekil oluşturur. Ardından bir kırılma olur ve aşağı doğru hareket devam eder. Tüccarlar, flamanın altındaki bir molada kısa işlemlere girmek isterler.
Flama Formasyonunun Temel Özellikleri – Flama Formasyonu Nasıl Çizilir?
Bir Flama formasyonuna bakarken aşağıdakileri göreceksiniz:
Keskin Hareket: Bir devam modeli olarak kabul edilmek için, önceki bir trendin kanıtı olmalıdır. Yani flamanın oluşmasından önce fiyatlarda yukarı veya aşağı yönde bir trendin mevcut olması gereklidir. Aynı şekilde flama oluşumunda yoğun olan fiyat hacminde keskin bir ilerleme veya düşüş olduğuna dair kanıt gerektirir. Bu hareketler genellikle yoğun hacimde gerçekleşir ve boşluklar içerebilir. Bu hareket genellikle önemli bir ilerleme veya düşüşün ilk ayağını temsil eder ve flama sadece bir duraklamadır.
Flama direği: Flama direği, ilk direnç veya destek kırılmasından flamanın en yüksek veya en alçak noktasına kadar olan mesafedir. Flama direğini oluşturan keskin ilerleme (veya düşüş), bir trend çizgisini veya direnç/destek seviyesini kırmalıdır. Bu kırılma sonucu flamanın tepesine kadar bir çizgi halinde uzanan dikine fiyat hareketi flama direğini oluşturur.
Flama: Bir flama, geniş başlayan ve desen olgunlaştıkça (bir koni gibi) yakınsayan (Birbirlerine yaklaşan) küçük simetrik bir üçgendir. Eğim genellikle nötrdür. Bazen, trend çizgilerinin çizileceği belirli tepki inişleri ve çıkışları olmaz ve fiyat hareketi sadece yakınsak trend çizgileri içinde yer almalıdır.
Süre: Flamalar, 1 ila 12 hafta sürebilen kısa vadeli kalıplardır. Zaman çerçevesi hakkında bazı tartışmalar var ve bazıları 8 haftanın güvenilir bir model için sınırları zorlamak olduğunu düşünüyor. İdeal olarak, bu kalıplar 1 ila 4 hafta arasında oluşacaktır. 12 haftadan eski bir flama simetrik bir üçgene dönüşür. 8 ila 12 hafta arasında kalan kalıpların güvenilirliği tartışmalıdır.
Kırılım: Bir yükseliş flaması için, direncin üzerinde bir kırılma, önceki ilerlemenin devam ettiğini gösterir. Bir düşüş flaması için, desteğin altında bir kırılma, önceki düşüşün devam ettiğini gösterir.
Hacim: Flama direğini oluşturan yükselme veya düşüş hareketi sırasında hacim yüksek olmalıdır. Yüksek hacim, bayrak direğini oluşturan ani ve keskin hareket için meşruiyet sağlar. Direnç (destek) kırılmasındaki hacmin artması, oluşumun geçerliliğine ve devam etme olasılığına güven verir.
Flama formasyonları yaygın oluşumlar olsalar da, bunları tanımlama yönergeleri hafife alınmamalıdır. Flamaların önünde keskin bir ilerleme veya düşüş olması önemlidir. Keskin bir hareket olmadan, oluşumun güvenilirliği sorgulanabilir hale gelir ve ticaret ek risk taşıyabilir. Model tanımlamanın sağlamlığını artırmak için ilk harekette, konsolidasyonda ve yeniden başlatmada hacim onayı arayın.
Flama Formasyonu Nasıl Kullanılır – Nasıl İşlem Yapılır?
Bu noktaya kadar flama formasyonunun ne olduğunu, oluşmasının ardında yatan nedenleri ve grafik tablosunda nasıl tanımlayabileceğimizi okuyup gördükten sonra şimdi ise bu formasyonu işlemlerimizde nasıl kullanabileceğimizle ilgili esas kısma geçelim.
İşleme girmeden önce mutlaka bir kırılmanın gerçekleşmesini beklememiz gerekir. Kırılma gerçekleşene kadar, ayı flamasının hala “taslak” modunda olduğunu ve fiyat hareketinin her zaman trendi tersine çevirebileceğini ve daha yükseğe çıkabileceğini unutmayın.
Flama pozisyonu ne zaman açılır
Grafik desenleri bize giriş için iki seçenek sunar.
Buradan seçebileceğiniz iki ana yöntem vardır. Birincisi, piyasa trend çizgisinin üzerine çıkana kadar beklemektir: yükseliş flamaları için direnç çizgisi ve düşüş flamaları için destek.
İkincisi, piyasaların genellikle tam bir kırılma başlamadan önce kısa bir süreliğine geri döneceği genel kuralını kullanmaktır. Bu durumlarda, önceki destek dirence, direnç de desteğe dönüşür.
Örneğin, EUR/USD’nin bir yükseliş flamasına girdiğini ve direnç çizgisini 1.084$’da kırdığını varsayalım. Piyasa yükselmeden önce piyasa önceki aralığını yeniden test ettiğinden bu fiyat bir destek hattı haline gelebilir. 1.084 $ ‘dan bir satın alma emri vererek, aşağıdaki boğa hareketinden en iyi şekilde yararlanabilirsiniz.
Flama Formasyonu Hedefi – Nereden kar elde edilir?
Diğer grafik modellerinin ticaretinden farklı olarak, bir flamanın orijinal aralığı, nereden kâr elde edileceğini planlamak için nadiren kullanılır. Bunun yerine, kar alınacak noktanın belirlenmesi genellikle konsolidasyondan önceki fiyat hareketinin (Flama direği) boyutuyla eşleşir.
Daha önceki EUR/USD örneğimize devam edersek, piyasanın duraklamadan önce 200 puan yükseldiğini varsayalım. Direncin ötesine geçtiğinde, teknik tüccarlar 200 puanlık bir hamle daha yapmasını beklerler.
Stop-loss Nereye Yerleştirilir.
Stop-loss’u nereye koyacağınız, seçtiğiniz giriş stratejisine bağlı olacaktır.
Pozisyonunuzu piyasa desteğin veya direncin ötesine geçer geçmez açtıysanız, formasyonun kırıldığı netleştiğinde olası kayıpları azaltmak için bir stop-loss kullanmak isterseniz bu genellikle, stop-loss’unuzu karşı trend çizgisi seviyesine yerleştirilerek yapılır.
- Bir yükseliş flamasında, stop-loss’unuzu destek trend çizgisinin hemen altına yerleştirirsiniz.
- Bir düşüş flamasında, stop-loss’unuzu direnç trend çizgisinin hemen üstüne yerleştirirsiniz.
Piyasanın eski destek veya direnç alanını yeniden test etmesini beklediyseniz, stopunuzu giriş pozisyonunuzun birkaç puan altına yerleştirirsiniz. Herhangi bir kırılma gerçekleşmeden önce fiyatın dalgalanması için yeterli bir alan bırakmak isteyeceksiniz, ancak fiyatın dalgalanması için bırakacağınız bu alan fazla olmamalıdır çünkü kalıp bozulursa kayıplarınız çok büyük olacaktır.
Her iki stratejide de stop-loss’unuz, kâr elde ettiğiniz noktaya yakın bir mesafede olacaktır. Bu durum, flamaların teknik analize dayalı işlem yapan yatırımcılar tarafından bu kadar önemsenmesinin bir diğer nedenidir – diğer kalıplara göre risk-ödül oranı yüksek olma eğilimindedir. Örneğin EUR/USD ticaretimiz için, 200 puanlık potansiyel kâr karşılığında 10 veya 20 puan riske atıyor olabilirsiniz.
Flama Formasyonu İşlem Örnekleri
Flama Formasyonu İşlem Stratejisi Örnek -1
Şimdi daha önce oluşturduğumuz flama formasyonu işlem stratejisinin kurallarını gerçek bir fiyat tablosuna uygulayalım. Aşağıda Avustralya Doları ile ABD Doları döviz çifti için fiyat tablosunu bulacaksınız.
Potansiyel bir flama formasyonu olabilecek bir konsolidasyon deseni tespit ettiğimizde, böyle bir desen için kriterlerimizin karşılandığından emin olmak için gerekli adımları atmak istersiniz. Yapmak istediğimiz ilk şey, fiyat hareketine bakmak ve flama modeline yol açan güçlü bir dürtüsel fiyat hareketini tanıyıp tanıyamayacağımızı görmek. Bayrak direği bileşeni olarak adlandırılan şey budur. Şimdi bununla birlikte, potansiyel flama devam modelimizin konsolidasyon aşamasından hemen önce meydana gelen güçlü düşüş fiyat hareketini görebiliriz. Keskin aşağı hareketi oluşturan büyük oranda kırmızı mum olduğuna dikkat edin.
Artık bu özelliği doğruladığımıza göre, işlem stratejimizin ikinci bileşenini analiz etmeye geçebiliriz. Peki, analiz etmemiz gereken ikinci bileşen nedir?
Pekala, hatırlarsanız, desen içindeki aşırı yüksek salınımın bayrak direğinin önceki hareketinin %50’sini geçmemesini sağlamak istiyoruz. Şimdi, işaretlenmemiş olmasına rağmen, bayrak direğine karşı geri çekilmenin %50 işaretini geçmediği grafikten oldukça açık. Ve böylece Ayı flaması için ikinci koşul da yerine getirilmiş oldu.
Artık iki ana işlem filtremiz testi geçtiğine göre, kendimizi kısa bir pozisyona girmek için aşağı yönlü bir ara vermeye hazırlamak istiyoruz. Fiyatın altına düştüğünde ve flama formasyonunun destek çizgisinin altında kapandığında açığa satış emri oluşur. Turuncu daire içinde gösterilen ve giriş olarak not edilen fiyat tablosunda tetiklenen olayı görebiliriz.
Kısa girişimizin hemen ardından, analizimizin yanlış çıkması durumunda kendimizi korumak için bir stoploss emri vermemiz gerekiyor. Kurallarımıza göre zararı durdur yerleşimi , giriş sinyalinden önceki son yükselişin hemen ötesine girilecektir. Giriş sinyalimizin üzerindeki kırmızı çizgi, stoploss yerleşiminin nerede olması gerektiğini gösterir.
Kar al çıkışımız ne olacak? Bu işlemin neresinden çıkacağız? Stratejimiz, kademeli bir çıkış planı gerektiriyor. İlk hedef, kırılma noktasından ölçüldüğü üzere bayrak direğinin %50 projeksiyonunda olacaktır. Bu, çizelgede hedef 1 olarak belirtilmiş ve yeşil renkle daire içine alınmıştır.
İkinci ve son hedefimiz, kırılma noktasından ölçüldüğü üzere bayrak direğinin %100 projeksiyonunda olacaktır. Bu seviyeyi grafikte alt kırmızı çizgi olarak işaretlenmiş olarak görebilirsiniz. Ayrıca ikinci hedefimizi tetikleyen çubuğun da yeşil daire içine alınmış olduğunu göreceksiniz.
Flama İşlem Stratejisi Örnek 2
Açıkladığımız strateji bağlamında flama ticaretinin başka bir örneğine bakalım. Bu örnek aynı zamanda forex’te flama formasyonunun düşüş trendinde olacaktır. Aşağıdaki grafik , 480 dakikalık zaman dilimine göre Euro/Yen döviz çiftinin fiyat hareketini göstermektedir.
Grafiğin sol tarafından başlayarak, flama direğini oluşturan keskin bir aşağı hareketi görebiliriz. Yeşil yükseliş mumlarına kıyasla nasıl büyük bir oranda kırmızı düşüş mumu olduğuna dikkat edin. Bu, güçlü bir aşağı yönlü itici fiyat hareketinin bir göstergesidir. Flama oluşumunun iki yakınsak trend çizgisi ile ana hatlarının çizildiğini görebilirsiniz.
Ayrıca, flama direğinin %50 Fibonacci düzeltmesini çizdik. Flama işlem yöntemimizin amaçları doğrultusunda fiyatların flama direğinin %50’sinden fazlasını izlemesini istemediğimizi hatırlayın. Yakından bakarsanız, flama oluşurken, aşağı yönde geri dönmeden önce %50 geri çekilme seviyesinin hemen altına hareket eden aşırı salınım yüksekliğinde olduğunu göreceksiniz. Bir süre sonra %50 geri çekilme seviyesinin ikinci bir testi yapıldı, ancak bu seviyeden tekrar reddedildi. Bu nedenle Fibonacci tabanlı filtremiz bu kurulum için tatmin olmuştur.
Giriş tetikleyicimiz bir kırılma olacak ve flama formasyonunun destek çizgisinin altına yakın olacak. Burada, girişin sadece bir çubuk önce destek seviyesinin biraz altında gerçekleştiğine dikkat edin. Her durumda, bu işlem için giriş tetikleyicisi olarak hizmet edecekti.
Bazen giriş tetikleyicisi kırılma noktasından oldukça uzakta olduğunda, daha uygun bir uygulama fiyatı elde etmek için olası bir geri çekilmeyi beklemek mantıklı olabilir. Bununla birlikte, bunu yapmanın riski, fiyatın bize bu fırsatı vermek için gerçekten geri çekileceğine dair bir garantisi olmamasıdır. Bu durumda, basitleştirilmiş kurallarımıza dayanarak, turuncu daire içine alınmış alanla gösterildiği gibi, kırılma kapanışını takiben çubukta kısa gitmiş olurduk.
İki kademeli hedefimiz de fiyat tablosunda gösterilmektedir. İlk hedefe girişten kısa bir süre sonra ulaşıldı ve kırılma noktasından ölçülen flama direği uzunluğunun %50’sini ölçen fiyatı temsil ediyor. Ve ikinci hedef, kırılma noktasından ölçülen flama direğinin %100 uzunluğuna eşit olan fiyatta belirlenir. Fiyatın ikinci hedefimize nasıl ulaştığına ve kısa bir süre sonra, fiyatı bir kez daha yükseltmek için hareket eden alıcılardan piyasada talep bulmaya başladığına dikkat edin.
Fiyat Grafikleri Üzerinde Flama Formasyonu Biçimleri
Flama Formasyonlarının gerçek dünyada grafikler üzerinde nasıl göründüklerine dair birkaç görsel aşağıda gösterilmiştir. Bu görselleri inceleyerekten flama formasyonlarının şekil yönünden neye benzediklerine dair görsel bakışınızı güçlendirebilirsiniz.