Bayrak formasyonu teknik analizin çok önemli bir bileşenidir. Üçgenlerden, takozlardan ve diğer yaygın teknik analiz yöntemlerinden daha az popüler olmasına rağmen, analistler bayrak formasyonlarının son derece güvenilir konsolidasyon kalıpları olduklarını düşünüyorlar.
Bayrak formasyonları piyasalarda sıklıkla meydana gelmektedirler.
Bayrak formasyonu güvenilir bir devam desenidir ve bayrak formasyonu sonunda trend nadiren tersi yönde bir ilerleme kaydeder. Bayrak formasyonu, var olan trendin mevcut yönünde (aşağı veya yukarı) devam etmeden önce bir mola vermesi sonucunda küçük bir konsolidasyon olacağını belirten kısa süreli devam kalıplarıdır. Yani fiyat var olan trend yönünde devam etmeden önce kısa bir toparlanma yaşar ve daha sonra yoluna devam eder.
Bayrak formasyonu desenleri genellikle keskin ve yüksek hacimli bir ilerlemeden sonra meydana gelirler. Fiyatlardaki keskin yükseliş, olumlu kazanç sürprizleri, yeni ürün lansmanı vb. gibi olumlu olaylara / gelişmelere yönelik olumlu piyasa duyguları nedeniyle ortaya çıkabilir. Fiyat yüksek bir işlem hacmi ile birlikte oldukça keskin, neredeyse dikey bir çizgi şeklinde yükselmesiyle birlikte oluşan desen bayrak formasyonunun direk kısmını oluşturur. Bu oluşan desen “bayrak direği” olarak isimlendirilir.
Bu hızlı yükseliş sonrasında bulundukları pozisyondan karlarını alarak çıkış yapan az miktardaki yatırımcılar bu hızlı yükselişin durmasına ve trendin kısa bir süreliğine durmasına ve az miktarda düşmesine yol açarlar.
Bayrak formasyonunun “bayrak direği” olarak isimlendirilen kısmı mevcut trend yönünde hareket ederken bayrak kısmı ise trendin tersi yönünde hafif bir eğilim ile birlikte birbirlerine paralel iki trend çizgisi içerisinde gidip gelen fiyat hareketleri sonucunda meydana gelir. Burada önemli bir nokta da fiyat bu iki birbirlerine paralel trend çizgisi içerisindeyken hacmin gittikçe azalıyor olmasıdır. Fiyat bayrak formasyonundan çıkış yaptığı noktada ise hacim tekrar artmaya başlar.
Bayrak Formasyonu önemli fiyat hareketlerinin ortalarında meydana gelir. Yani fiyat önce hızlı bir yükseliş gösterir sonra duraklar ve daha sonra tekrar formasyon oluşumundan önceki hızlı yükseliş kadar tekrar yükselir. Özetle fiyat formasyondan çıktığında bayrak direği kadar bir yükseliş sergiler. Burası önemlidir çünkü pozisyona girerken belirleyeceğimiz kar hedefi formasyondan çıktıktan sonra bayrak direği yüksekliği kadar olması mantık dahilindedir.
Fiyatın bayrak formasyonundan çıktığını teyit edebilmek için arka arkaya iki fiyat kapanışının oluşması gerekmektedir. Yani fiyat daha önce belirttiğimiz gibi birbirine paralel iki çizgi çizgi arasında zikzak çizdikten sonra alt veya üst çizginin dışında iki tane kapanış yapması gerekir.
Grafik üzerinde bayrak formasyonunun bayrak kısmı diye tabir edilen birbirine paralel iki çizgiyi çizerken fiyatların noktası noktasına bu çizgilerin içinde gidip gelmesi gerektiği beklenmemelidir. Fiyatlar alt çizgi veya üst çizgi üzerinde sarkmalar oluşturabilirler. (Resim 2)
Bayrak Direği :
Bayrak formasyonunun daha güvenilir olması için, yüksek hacim eşliğinde çok keskin/dik bir fiyat artışı(neredeyse dikey ve boşluklar içerebilir) olması gerekir. Bayrak direğinin bir kısmı dik bir fiyat artışı olmadan, model daha az güvenilir ve daha riskli olabilir. Özetle; Ne kadar dik ve keskin bir direk, o kadar güvenilir bir bayrak formasyonu.
Hacim :
Bayrak direği kısmının oluşumu sırasında hacim yüksek olmalı, daha sonra bayrak kısmı oluşumu sırasında düşmeli ve fiyat bayrağın üst veya alt çizgisininden çıktığı zaman hacim yükselmelidir.
Kopma sırasındaki yüksek hacim, önceki trendin devam etme şansını arttırır. Kopma sırasında hacim yükselmesi olmadan, oluşan bayrak formasyonu daha az güvenilir olabilir.
Bayrak oluşumu sırasında hacim sabit kalır veya artarsa, bu desenin güvenilirliği şüphelidir. Bu durum trendin tersine dönebileceğini işaret edebilir.
Süre :
Desenin oluşma süresi, konsolidasyon sırasında fiyat dalgalanmasına bağlıdır. Dalgalanma ne kadar büyük olursa, bir kalıbın oluşma süresi o kadar uzun sürebilir.
Günlük bir grafikte, bu kalıbın gelişmesi yaklaşık 1 ila 12 hafta sürebilir. İdeal olarak, bu model 1 ila 4 hafta arasında oluşmalıdır.
Süre 4 ila 12 hafta arasında olduğunda, desen daha fazla risk taşıyabilir. 4 hafta sonra, hisse senetlerine olan ilgi düşmüş olabilir ve güçlü bir yükseliş trendinde devam etmeyi pek mümkün kılmayabilir.
Potansiyel Fiyat Hedefi :
Hedef 1: Bayrak Büyüklüğü
Doğrulanmış bir Bayrak modelinin ilk hedefi, ölçülen hareket tekniği kullanılarak elde edilebilir. Ölçülen hareket hedefi bayrağın boyutuna eşit bir mesafedir. Bayrağın boyutunu ölçmek için, bayrak içindeki üst ve alt kanal arasındaki dikey mesafeyi alırsınız.
Ardından kopma noktasından başlayarak bu mesafeyi uygularsınız. İlk hedefiniz bu mesafenin sonunda yer almaktadır.
Hedef 2: Direğin Büyüklüğü
1- Bayrak direği yüksekliğini hesaplayın.
Bayrak direğinin yüksekliği, keskin fiyat artışının başlangıcından (en düşük noktası) artışın sonuna (en yüksek noktası) olan mesafedir. (alttaki resme bakınız.)
2- Potansiyel fiyat hedefini hesaplayın :
Potansiyel fiyat hedefini elde etmek için sonucu duruma göre bayrağın üst veya alt çizgisinin üzerine ekleyin.
Yukarıdaki çizim, desenin iki hedefini gösterir. İlk hedef pembe oklarla ve pembe çizgiyle işaretlenmiştir. Mavi ile işaretlenmiş kanalda bulunan bayrağın dikey boyutunu ölçer. İkinci hedef, grafik üzerindeki mor oklarla ve mor çizgiyle işaretlenmiştir. Bayrak direğinin dikey boyutunu ölçer.
Her iki uzunluğun, desenin kopma seviyesinden başlayarak uygulandığına dikkat edin.
Koparma seviyesine Geri dönüş :
Kırılma gerçekleştikten sonra, fiyat bu destek veya direnç seviyesinin hemen test edilmesi için bazen kırılma seviyesine dönebilir. (Unutmayın, önceki direnç seviyesi destek, destek seviyesi de direnç seviyesi haline gelebilir ).
Bununla birlikte, fiyat bu destek seviyesinin altına veya direnç seviyesinin üstene çıkarsa, model geçersiz sayılabilir.
Özet :
Bayrak formasyonu desenlerinin önemli noktalarının özetlenmiş halini belirtecek olursak;
1) Bayrak formasyonu, yüksek hacim ile beraber, fiyatın neredeyse dikey bir çizgi halinde yukarı veya aşağı yönde ilerlemesiyle beraber oluşur. Bu dikine ilerleyiş şekli bayrak direği olarak adlandırılır.
2) Bu ilerleyiş sonrasında fiyatlar mevcut trende devam edebilmek için bir mola verip deyim yerindeyse soluklanmak için bir süre duraklama ihtiyacı hisseder. Bu duraklama süresi 1 ila 3 hafta arasında bir süreye yayılabilir ve bu süre içerisinde bayrak deseni oluşur.
3) Formasyon oluşumundan önceki mevcut trend mola bitimiyle beraber yüksek bir işlem hacmi eşliğinde bayrak formasyonundan yüksek bir fiyat kopmasıyla beraber çıkış yapıp kaldığı yerden yoluna devam eder.
4) Bayrak formasyonunun aşağı yönlü trend esnasındaki oluşumu, yukarı yönlü trend esnasında oluşan formasyondan daha kısa sürer.
5) Bayrak formasyonları piyasalarda sıklıkla meydana gelirler.
6) Bayrak formasyonunun bir devam deseni olarak kabul edilebilmesi için önceden bir trendin olduğuna dair kanıt bulunmalıdır. Yani bayrak formasyonları trend piyasalarında oluşurlar.
7) Hacim normal olarak bayrak deseninin başında başlar, desen geliştikçe azalır ve bayrak deseninden çıktıktan sonra kopmayla beraber artar.
Bir trendin sürdürülebilir hale gelmek üzere olup olmadığını ya da sadece teknik bir konsolidasyon gerçekleştirmek üzere olup olmadığını belirlemek için, hareketli ortalamalara ek olarak grafik teknik modellerin gelişimine dikkat etmek önemlidir.